Nieuw armoedebeleid zet in op preventie en eigen regie

Voorkomen dat armoede en schulden van generatie op generatie worden doorgegeven. Nieuwe schulden tegengaan door intensievere ondersteuning vanuit schuldhulpverlening. En de afhankelijkheid doorbreken door de eigen regie te versterken. Dat zijn de speerpunten uit het nieuwe armoede- en schuldenbeleid met de titel ‘De Cirkel Doorbreken’, dat het college van B&W aan de gemeenteraad voorlegt.  

Het huidige armoedebeleid was niet alleen wettelijk aan een herziening toe. Ook veranderingen in de politiek en samenleving vroegen om een nieuwe kijk op de Goudse aanpak. “De afgelopen jaren
hebben we met nieuwe inzichten, ontwikkelingen en uitdagingen te maken gehad”, licht wethouder armoedebestrijding Jan Kees Oppelaar toe. “De toeslagenaffaire bijvoorbeeld heeft niet alleen landelijk maar ook lokaal zijn weerslag gehad. Het heeft ons geleerd anders naar onze inwoners te kijken.
Armoede en schulden kan iedereen overkomen. We benaderen inwoners op basis van gelijkwaardigheid. Bij de ondersteuning gaan we uit van eigen kracht en laten we de regie zoveel mogelijk bij de inwoner.” 

Investeren in bestaanszekerheid 

Het CBS meldde onlangs een stijging van het aantal Nederlandse huishoudens dat te maken heeft met problematische schulden. En het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) meldde dat de bezuinigingen die het kabinet wil doorvoeren op gemeenten juist mensen met achterstanden het hardst zullen raken. “Dat onderstreept dat we moeten blijven investeren in bestaanszekerheid”, stelt Oppelaar. “Veel van de factoren die van invloed zijn op armoede en schulden zijn de verantwoordelijkheid van het Rijk. Zoals het minimumloon, het toeslagenstelsel en het heffen van belasting. Maar als gemeente hebben we ook een belangrijke verantwoordelijkheid. Wij hebben de opdracht ervoor te zorgen dat alle inwoners kunnen meedoen in de samenleving en eventuele belemmeringen weg te nemen. Daarnaast hebben gemeenten de opdracht om inwoners in armoede en met schulden te helpen. Armoede is een groot onrecht met grote gevolgen voor mensen. In Gouda zetten we met elkaar alles op alles om armoede onder onze inwoners tegen te gaan. De cirkel van armoede en schulden moet worden doorbroken.”

Focus op kinderen en jongeren 

Ook in Gouda is sprake van een stijging van het aantal huishoudens met problematische schulden. In 2020 gaf 6% van de Goudse huishoudens in de leeftijd van 18 tot 65 jaar aan te maken te hebben met risicovolle of problematische schulden en in 2022 was dit 10%. “Met de huidige aanpak ‘Samen mee(r) doen’ is de afgelopen jaren hard gewerkt aan het terugdringen van armoede en schulden. Er is een goede basis gelegd waar we nu op kunnen voortbouwen met een aanpak die past bij deze tijd”, licht Oppelaar toe.“ De focus blijft onveranderd op kinderen en jongeren. Armoede onder kinderen leidt al op jonge leeftijd tot kansenongelijkheid en heeft grote gevolgen voor de rest van hun leven. Zorgen dat zij wél mee kunnen doen en kansen krijgen blijft de beste remedie tegen de gevolgen van armoede en schulden. Meedoen op school, in de buurt en aan een sportieve of culturele activiteit.”  

Concrete maatregelen die de cirkel doorbreken 

Het college van B&W heeft concrete maatregelen in gedachten waarover het in gesprek gaat met de raad. 1 van de voorstellen is het structureel ophogen van het jeugdtegoed op de Rotterdampas waarmee kinderen (sport)kleding en schoolspullen kunnen kopen. Oppelaar: “We hebben gezien dat het tegoed actief gebruikt wordt en een effectief middel is om kinderen en jongeren meer mee te laten doen. Het voorziet echt in een behoefte.” 
Ook wil het college inzetten op het verbeteren van de financiële vaardigheden van kinderen, jongeren en volwassenen om hen handvatten te geven voor het beheren van de eigen administratie. Vaardigheden die weer kunnen worden doorgegeven aan volgende generaties.  
Daarnaast wil Gouda doorgaan met de aanpak Jongerenperspectief (JPF), waarmee jongeren ondanks hun schulden kunnen werken aan hun toekomstperspectief. Daarbij wordt ook ingezet op het bieden van handvatten voor na het traject, om terugval te voorkomen. 

Veel gesprekken gevoerd 

Het nieuwe voorgestelde beleid ‘De cirkel doorbreken 2025-2029′ is tot stand gekomen na uitvoerige gesprekken met inwoners, (ex)cliënten, ervaringsdeskundigen, vrijwilligers, sleutelfiguren en sociale partners samen met inwoners die te maken hebben met armoede en schulden en partijen die hen helpen. Ook de gemeenteraad heeft in een vroeg stadium input meegegeven. Begin april gaat het college met de raad in gesprek over het beleidsplan en de concrete maatregelen.